Loreley en de muis

De Rijn is één van de belangrijkste rivieren in Europa, druk bevaren, op vele plaatsen schilderachtig. Voor de watersporter is deze vaarweg een mooie vakantiebestemming, bovendien niet te ver van huis. Een goede voorbereiding is echter absoluut noodzakelijk en het internet biedt daarbij veel hulp.

De Rijn is maar liefst 1.320 km lang. Vanuit de Zwitserse Alpen passeert de rivier Liechtenstein, Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland en Nederland om uit te monden in de Noordzee. Stroomopwaarts is de Rijn tot Basel voor binnenschepen goed bevaarbaar. Watersporters kunnen nog tot Rheinfelden gaan. Romantisch is vooral het gedeelte tussen Bonn en Mainz, waar kastelen zoals Schloss Rheinstein, Burg Sonneck en de Burgruine Drachenfels hoog op de rotsen de Rijn met z’n passerende schepen proberen te domineren. Bij St. Goar vinden we de Loreley, genoemd naar de beeldschone fee die eeuwen geleden volgens de legende met haar gezang schippers op de klippen liet lopen. Tegelijk bezorgde ze de zalmvissers rijke vangsten. Net als de zalm is deze verleidelijke, legendarische dame reeds lang van het Rijntoneel verdwenen. Zij beschikt nu echter wel over een eigen website (www.loreley.de).

Scheepvaartinfo

Officiële scheepvaartberichten en een schat aan achtergrondinformatie worden verstrekt door ELWIS. Dat heeft niets met rock ’n roll te maken, maar alles met het internet. De afkorting staat immers voor het “Elektronisches Wasserstrassen-Informationssystem”, dat wordt onderhouden door de Bundesanstalt für Gewässerkunde te Koblenz (www.bafg.de/). Bij ELWIS vinden we o.a. rivierkaarten, informatie voor de pleziervaart, wetgeving en links. Voor het Franse gedeelte van de Rijn zijn veel wetenswaardigheden te vinden op de mooi verzorgde site van de Voies Navigables de France (www.vnf.fr). De handige “Guide interactif du tourisme fluvial” heeft een apart gedeelte over de Rijn, maar geeft tevens algemene info over de Franse reglementen, vignetten e.d. Ook de Zwitsers hebben een informatieve, efficiënte site over de Rijn, een initiatief van de Rheinschiffahrtsdirektion Basel (www.rsd.bs.ch). Ook hier scheepvaartberichten en veel informatie, die echter vooral voor de beroepsvaart is bedoeld. In het Nederlands zijn scheepvaartberichten te vinden bij Waterland.net ( www.waterland.net/ ).

Waterstanden

Als de Duitsers de waterstand willen weten, kijken ze op hun “Pegel”. Vooral die bij Keulen wordt angstwekkend in de gaten gehouden als het peil van de Rijn boven de gangbare waarden begint uit te komen. Helaas een terugkerend fenomeen de laatste jaren. Bij de Bundesanstalt für Gewässerkunde (www.bafg.de) worden in voorkomend geval extreem hoge en lage waterstanden doorgegeven. De normale schommelingen zijn o.a. te vinden bij de Hochwasser-Vorhersage-Zentrale Baden-Württemberg (www.lfu.baden-wuerttemberg.de/lfu/hvz/) en de Zwitserse Rheinschiffahrtsdirektion Basel (www.rsd.bs.ch).

(Ver)ordnung muss sein!

Tussen Bingen en St. Goar heeft de Rijn het grootste verval. Tegelijk is de rivier hier relatief smal, zodat er een bijzonder sterke stroom staat. Hoewel gevaarlijke rotsklippen zijn opgeblazen en er heel wat gebaggerd is, vergt het bevaren van de Rijn op dit traject het uiterste aan stuurmanskunst. Het drukke scheepvaartverkeer maakt het er niet gemakkelijker op. Om alles in goede banen te leiden, gelden er speciale wetten voor de Duitse binnenwateren, enige zelfs alleen voor de Moezel en de Rijn. De belangrijkste zijn:

– Rheinschifffahrtspolizeiverordnung (RheinSchPV), – Binnenschifffahrtsstrassen-Ordnung (BinSchStrO), – Rheinschiffsuntersuchungsordnung (RheinSchUO, – Moselschifffahrtspolizeiverordnung (MoselSchPV), – Sportbootvermietungsverordnung-Binnen 2000 (SportbootVermV-Bin2000), – Rheinpatentverordnung (RheinPatV), – Binnenschifferpatentverordnung (BinSchPatentV).

Op ELWIS kunnen deze officiële reglementen worden nagelezen, maar ze zijn in een nogal ambtelijke taal gesteld. Net als de dichter Heinrich Heine aan het begin van z’n Loreley-lied, zullen de meesten al gauw zeggen: “Ich weiss nicht was das soll bedeuten!”. Beter verteerbaar is dan de verordenings-informatie op de site van de Wasserschutzpolizei Nordrhein-Westphalen ( www.wasserschutzpolizei-nrw.de/ ). Bij het Verband Deutscher Sportbootschulen (VDS) (www.sportbootschulen.de) komen de verschillende Duitse vaarbewijzen, zoals het Sportbootführerschein Binnen (Motor) resp. (Motor + Segel), aan de orde. In Duitsland heten jetski’s overigens gewoon “Wassermotorräder”.

Geen informatie voor watermotorfietsers, maar wel een hele reeks Zwitserse vaarvoorschriften geeft de eerder vermelde site van de Rheinschiffahrtsdirektion te Basel. Zwitserse beroepsschippers moeten het “Grosse Patent” bezitten, terwijl watersporters voor het gedeelte Basel-Rheinfelden verplicht het “Sportpatent für den Hochrhein” op zak moeten hebben. Wat is nu een beroepsschipper en wat een watersporter? Deze vraag zorgt voor onduidelijkheid, vooral bij schepen die langer zijn dan 20 m. Leden van de Deutsche Traditions-Motorboot-Vereinigung (DTMV), die historische binnenvaartschepen in de vaart proberen te houden, kunnen erover meepraten. Zeer lezenswaardig in dit verband is de pagina www.dtmv-online.de/Wasserfahrzeuge.htm.

Watersportfederaties

Duitsland beschikt over verschillende watersportfederaties, waaronder: – Deutscher Ruderverband (DRV) (www.rudern.de), – Deutscher Motor Yacht Verband (DMYV) (www.dmyv.de), – Deutscher Segler-Verband (DSV) (www.dsv.org), – de toervaartafdeling van de DSV (www.kreuzer-abteilung.org), – Deutsche Traditions-Motorboot-Vereinigung (DTMV) (www.dtmv-online.de). Elk van deze federaties verenigt tientallen clubs, gaande van roeiers, motorbootvaarders en zeilers tot liefhebbers van historische schepen. Op de genoemde websites is heel wat achtergrondinformatie te vinden.

Rheinwoche

Sinds 1922 wordt elk jaar met Pinksteren de Rheinwoche gehouden. Het is de grootste regatta van Duitsland, georganiseerd door de verenigingen van de Regattagemeinschaft Rhein (www.rheinwoche.org). Op de site van de Rheinwoche vinden we o.a. havenkaarten en de doorvaarthoogten van de verschillende Rijnbruggen, die naar gelang de waterstand nogal variëren.

Een privé-toertocht over de Rijn, is iets dat iedere watersporter eigenlijk minsten eenmaal in z’n leven moet hebben gedaan!