In de Honda Vaar Academy geeft vaarprofessional Duco Snijder tips om watersporters met een Honda buitenboordmotor beter, veiliger en zelfverzekerder te leren varen. Duco organiseert, begeleidt en faciliteert met zijn bedrijf RIBrental grote nautische evenementen. Als ervaringsdeskundige vertelt Duco waar je bij het afmeren rekening mee moet houden.
Bij het afmeren speelt ‘ervaring’ een grote rol. Je kunt er nog zoveel theorie op loslaten, afmeren leer je vooral door het heel vaak te doen. Afmeren is nooit hetzelfde en gaat zelfs bij ervaren schippers nog wel eens mis. Zorg daarom dat je manoeuvres altijd rustig uitvoert, zodat je de minste kans op schade en andere narigheid hebt. Let bij het afmeren ook op je noodstopkoordje. Maak je te snelle bewegingen, dan spant het koordje en schiet los. Dan stopt de motor en kun je niet meer manoeuvreren.
Wind en stroming
Het maakt nogal wat uit of je de boot langs een steiger afmeert of achteruit een box in moet manoeuvreren. Het is belangrijk is om te weten of je alles alleen moet doen of je hulp kunt verwachten van iemand op de kant en/of iemand aan boord. Ook is belangrijk om van tevoren te weten of er wind en/of stroming staat. Check voor het afmeren eerst altijd waar de wind vandaan komt. Vaar je op de rivieren, of zijn er grote boten in de buurt kijk dan of er stroming staat. Zorg altijd eerst dat de stootwillen en de landvasten klaar liggen. Landvasten is een nautisch woord voor de lijnen waarmee je de boot aan de kant vastlegt.
Kijk goed hoe de stroming staat door een punt te nemen op de wal
Wind is een belangrijke factor, want die duwt je boot een bepaalde kant uit. Als je pech hebt, draait de wind tijdens het afmeren en word je plotseling een andere kant op geduwd. Wees daarop bedacht. Stroming (van rivieren, maar soms ook van een binnenvaartschip voor je) staat meestal maar één kant uit, dus die drukt je boot altijd dezelfde kant op. Als je weet waar de wind en de stroming vandaan komen, kun je er rekening mee houden en deze natuurkrachten je laten helpen bij het afmeren.
Rust, rust, rust
Het allerbelangrijkst is om rustig te manoeuvreren tijdens het afmeren. Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: rust is het allerbelangrijkste. Lukt een manoeuvre niet, breek deze dan tijdig af en begin opnieuw. Zo doen professionals het ook. Want reken maar dat die ook wel eens worden verrast door een plotselinge windvlaag of een golf die de boot de verkeerde kant op duwt. Gewoon uithuilen en opnieuw beginnen.
Parallel
Het gemakkelijkst is het afmeren zonder wind of stroom, met iemand die je lijnen aanpakt en liefst ook iemand aan boord die je helpt. Vaar rustig en zo parallel mogelijk naar de steiger, zet de motor in de vrij. Je drijft nu rustig naar de kant. Op het laatst stuur je (zonder gas) de motor van de steiger af. Door dan de motor kort en rustig in de achteruit te zetten, trek je de boot parallel aan de steiger. Klus geklaard!
Vaar zo parallel mogelijk met de steiger
Lagerwal en hogerwal
Aan lagerwal afmeren is makkelijk. Lagerwal is de plek waar de wind naar toe waait. Je vaart rustig richting de steiger, parallel en op een meter of twee afstand van waar je wil afmeren. Zet de motor in neutraal en laat de wind je rustig naar de kant blazen. Je komt door kleine klapjes voor- en achteruit en een beetje sturen op de juiste positie uit. Ook kun je zo de positie van de boot corrigeren zodat je perfect op de plek belandt.
Lastiger is het om aan hogerwal aan te meren. De wind duwt je vanaf de wal weg van de plek waar je wil aanmeren. Dan moet je dus meer moeite doen om bij de kant te komen en dat vergt een wat andere aanpak. Je vaart eerst pal tegen de wind in. Als je vlak bij de kant bent en er iemand staat kun je die een lijn toewerpen. Moet je het alleen doen, vaar dan schuin met een klein beetje gas naar de plek waar je een lijn vanuit het midden van de boot kunt vastmaken. Als de wind de kop van de boot wegblaast, geef je een beetje gas en stuur je dicht bij de steiger voorzichtig van de kant weg. Zo zorg je dat je dwars bij de steiger aankomt en de landvast kunt aangeven of vastmaken. En nogmaals: rust bewaren – ook als je wordt weggeblazen – is het belangrijkst.
Lagerwal of hogerwal? Ben je bewust van de aanlegplaats
Snelvaren met een RIB is één, aanleggen is een ander
Achteruit de box in
Elke boot is anders, maar de principes zijn altijd hetzelfde. Als je achteruit een box in vaart, vaar je eerst iets voorbij de box en kijkt waar de wind vandaan komt. Komt de wind van voren, begin dan snel met indraaien, de wind zal de boeg dan in de goede richting duwen en je zo recht in de box laten uitkomen. Komt de wind van achteren, zorg dan dat je de draai al ver vanaf de box inzet. Probeer dan de boot iets scheef met de boeg naar de wind toe achteruit te varen. De wind zal de neus wegduwen en helpt je de boot recht achteruit de box in te varen. Een buitenboordmotor is over het algemeen sterk genoeg om je achteruit goed richting te geven. Laat de wind je helpen door rekening te houden met de kant waar op deze invloed heeft op de boot.
Neem de wind als je vriend en hulp
Richtingaanwijzer
Als je achteruit een box of een boothuis in moet varen, ga dan met je gezicht in de vaarrichting staan en kijk naar de motor. Als je achteruit varend een denkbeeldige lijn recht door het hart van de buitenboordmotor trekt, dan geeft die lijn altijd de richting aan waar je naar toe vaart. Kijk dus goed naar je motor, dat is je beste richtingaanwijzer. Vaar achteruit altijd heel rustig en beheerst, dan blijft alles heel. Je kunt door te sturen gemakkelijk corrigeren. En dreigt het mis te gaan, vaar dan weer rustig vooruit en probeer het opnieuw.
Kijk achteruit, je vaart in de richting naar waar je motor wijst
Controle
Afmeren komt aan op fingerspitzengefühl. Je moet je boot leren kennen en de invloeden van wind en stroom leren inschatten. Het afmeren lijkt in het begin misschien lastig, maar door het vaak te doen krijg je steeds meer controle over de boot en gaat alles steeds makkelijker. Oefen elke manoeuvre drie, vier, vijf keer opnieuw. Met de juiste aanwijzingen en een beetje geduld zal het ‘afmeren als een professional’ zeker lukken. Succes!
(Tekst: Epco Ongering, foto’s: Laurens Koster)